Türkiye Mimarlık Eğitimi Politikası Arayışları / MOBBİG XL

MOBBİG - Mimarlık Okulları Bölüm Başkanları İletişim Grubu’nun 40. toplantısı TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nün ev sahipliğinde 7-8 Mayıs 2015 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirildi. Toplantının ilk gününde yaptığım “Türkiye Mimarlık Eğitimi Politikası Arayışları” başlıklı sunumda öncelikle Türkiye ve dünyadaki mimarlık meslek ortamı hakkında bilgileri katılımcılarla paylaşıyorum. Mimarlık eğitiminin durumu üzerine yorumlarımı, yapılması gerekenlere ilişkin önerilerimi, Türkiye Mimarlık Eğitimi Politikası arayışları çerçevesinde dile getirmeye çalışıyorum. Sunuşumda dile getirdiğim bilgileri paylaşmak açısından tabloları ve notları aktarmak istedim.

 

 

 

 

 

 

Yetkinin alınması ve yenilenmesinin koşulları

• Orta öğretimin durumu

-        Meslek seçiminin önemi
-        Üniversitesi seçme sınavlarının yarattığı sorunlar

• Uluslararası denkliği gözeten bir mimarlık eğitimi

-        Mimarlık eğitiminin akreditasyonu (MİAK)
-        Yüksek lisans eğitimi. Tezli ve proje temelli yüksek lisans

• Meslek pratiğinin uygulanması

-        Staj ve Meslek Pratiği Eşgüdüm Kurulu

• Mesleğe Kabul Kurulu

-        Uluslararası diplomaların irdelenmesi

•  Sürekli mesleki gelişim

-        Mesleki yetkinin yenilenmesi, sertifikalı eğitimler

Mimarlık ve Eğitim Kurultayları / Temalar

1. Nasıl Bir Gelecek, Nasıl Bir Mimarlık? (2001 / YTÜ)
2. Mimarın Formasyonu Nedir, Ne Olmalıdır? (2003 / MSGSÜ)
3. Mimarlık ve Eğitimi Yeniden Yapılanırken (2005/ İTÜ)
4. Mimarlık ve Eğitimi / Süreklilik ve Değişim (2007 / ODTÜ)
5. Kalite / Yetki ve Sorumluluk (2009 / İKÜ)
6. Mimarlık Eyleminin Gelişimi ve Çeşitlenmesi (2011 / DEÜ)
7. Mimarlık Eğitim ve Meslek Alanında Bütünleşme ve Dayanışma (2013 / AÜ)
8. ….. (2015 / MSGSÜ)

Mimarlık ve Eğitim Kurultayları / Süreçte Neler Oldu?

• Nicelik artışını önleyemedik

-        Mimarlık Bölümü Sayıları:
            2001 yılında: 32 / 2014 yılında: 101
-        Öğrenci Kontenjanları 
           2001 yılında: 1859 / 2014 yılında: 5511
-        Öğrenci Sayısı (tahminen) 
           2001 yılında: 6.400 / 2014 yılında: 20.000
-       Mimar Sayısı
          2001 yılında: 26.702 (2001 Aralık)
          2015 yılında: 45.541 (2015 Ocak)

• Mimarlık - Şehir Planlama ayrımı derinleşti

-        Dünya Mimarlık Günü (Ekim ayının ilk Pazartesi günü)
-        Dünya Şehircilik Günü (8 Kasım)
-        Mimarlık Fakülteleri içerisindeki tasarım disiplinleriyle ortak çalışma ve değerlendirme toplantıları yapılması hedeflendi.
-        TMMOB’nin ilgili odaları ve MİDEKON birlikteliğiyle gündeme gelmiş, ancak gerçekleştirilememiştir.

Neler Yapabildik?

• Mimarlık alanındaki paydaşların birbirini dinleme, anlama ve ortak değerlendirme ortamının sağlanması.
• Birbirinden kaynaklanan ve birbirine yansıyan sorunların bir bütün olarak ele alınması.
• Ortak değerlendirme platformlarının oluşması.
• Üniversitelerin katılımını sağlayacak platformların geliştirilmesi.
• MOBBİG ve MİDEKON ile süreçleri birlikte değerlendiriyoruz.
• SMGM, MİAK, Mesleğe Kabul Kurulu, Staj Çalışmaları vb. alanlarda ortaklıklar.

Sonuç olarak;

• Israr edilmelidir.
• Kurultay sürecinde değerlendirilen ve sonuç bildirilerine de yansıyan hususların bazıları ne yazık ki hayata geçemedi. Takip edilmeli, her kurum bu ortamdan kendine görev çıkarmalıdır.
• Yaptırımı yoktur, ama… / Kurultay’ın anlamı da budur!...

Yeni oluşum önerisi: “Staj ve Meslek Pratiği Eşgüdüm Kurulu”

• Mimarlık ve Eğitim Kurultaylarında irdelendi.
• Öğrencilerin deneyimlerinin derlenmesi.
• Mimarlar Odası’nın bu alana katkısının örgütlenmesi.
• Staj ve meslek pratiği konuları
• Büroların akreditasyonu / büro sicili
• Kamu inşaatlarında stajyer kadrosu zorunluluğu / üniversite inşaatlarında…
• Yaz okulları.
• Mimarlar Odası ve MOBBİG’in ortaklığı…

Gündem… / Türkiye Mimarlık Eğitimi Politikası

• Neden Bir politika belgesi oluşturmalıyız?
• Nasıl oluşturabiliriz?
• Kimlerle oluşturabiliriz?
• Neler yapılabilir?

Yeni oluşum önerisi: “Mimarlık ve Eğitim Kurulu”

Bu alanda çalışma yürüten söz konusu oluşumlar / paydaşlar:

• Mimarlar Odası
• Mimarlık Vakfı / MİVE
• MİDEKON
• MOBBİG
• MİAK
• MİMEKK
• SMGM
• “Staj ve Meslek Pratiği Eşgüdüm Kurulu” (Yeni Oluşum)
• MimED
• Öğrenci Temsilciliği
• …
•  

“Mimarlık ve Eğitim Kurulu” / Neler Yapabilir?

• Mimarlık ve Eğitim Kurultayı’nın etkin çalışmasının örgütlenmesi,
• YÖK ve ilgili kurumlar nezdinde görüşmeler yapabilecek temsil niteliği yüksek bir oluşumun yaratılması,
• Yıllık ve dönemsel raporlar hazırlanmasını sağlaması,
• Kamuoyuna yönelik yayın yapabilmesi.
• Mimarlar Odası içerisinde farklı alanlarda yürütülen çalışmaların senkronize edilmesi, ilişkilendirilmesi.
• Kurumsal sürekliliğin, bilgi birikiminin sağlanması,
• AB, ACE ve UIA nezdinde görüşmelerin izlenmesi ve duyurulması,
• AB Genel Sekreterliği (Bakanlığı) bünyesinde yürütülen ve şimdi dondurulan “Mesleki Yeterliliklerin Belirlenmesi ve Karşılıklı Tanınması Hakkındaki Direktif” kapsamında görüşmelerin tekrar başlaması halinde tek ve güçlü bir ses verilmesi.

Toplum ve Mimarlık

• Nasıl Bir Gelecek, Nasıl Bir Mimarlık?
• Ulusal Mimarlık Politikası kurultay süreçlerinde irdelenen ve olgunlaştırılan bir metin olarak gündeme gelmiş, ancak yeterince değerlendirilememiştir. 
• Topluma yönelik çok yönlü yayınların yapılması konusunda mimarlık okullarıyla birlikte ortak çalışma yapılması önemlidir.
• Toplumda mimarlık kültürünün yerleşmesini, benimsenmesini, mimarlık değerlerinin sadece ilgili kişi ve kurumlar tarafından değil, herkes tarafından içselleştirilmesini önemsediğimizi özellikle belirtmek isterim. 

Sonuç Yerine…

Mesleğimize, kentlerimize yönelik ciddi bir tehlikeli yapılanma önerileri gündemdedir.

Sorunların büyüklüğü, daha etkin beraberlikleri gerekli kılmaktadır.